Blog: Voel jij je gezien en gehoord?

Als baby moest je weten of je ouders je hoorden en zagen. Of je veilig was. Je was volkomen afhankelijk van ze. In je relatie scan je nog steeds voortdurend of je veilig bent. Iedereen doet dit, bewust of onbewust, in meer of mindere mate. Zie je mij? Hoor je mij? Kan ik op je rekenen? Je wilt weten of de verbinding met je partner veilig is. Een onveilige verbinding triggert je hechtingsangst(en). Hoe zit dit bij jou?

Welke hechtingsangst wordt er getriggerd?
Ik heb de opleiding Emotionally Focused Therapy afgerond en sta ingeschreven als EFT-therapeut. Bij EFT staat een veilige verbinding centraal. Het is een wetenschappelijk onderbouwde methode met als doel de emotionele beschikbaarheid tussen partners te verbeteren. De focus ligt op de onderliggende emoties en hechtingsangsten en -behoeften die vaak onder een relatieprobleem liggen. Iedereen heeft diepgewortelde angsten die met overleving te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan de angst om niet belangrijk genoeg te zijn, de angst om het nooit goed te kunnen doen of de angst om niet jezelf te kunnen zijn. We zijn als baby en de jaren erna volledig afhankelijk van onze ouders. We zijn ontzettend kwetsbaar. Daarom scan je als baby continu of zij er nog voor je zijn en of je nog veilig bent: Zie je mij? Hoor je mij? Kan ik op je rekenen? Als het antwoord ‘nee’ is, gaat het alarm af en voel je een soort oerpaniek. Als baby doe je er dan alles aan om de aandacht terug te krijgen en zo te voorkomen dat je dood gaat (aandacht opeisen). Of, als dat niet lukt, om jezelf te beschermen tegen de pijn van de angst die de situatie oproept (vermijden/terugtrekken).

Aandacht opeisen versus terugtrekken
In je relatie scan je nog steeds voortdurend of je veilig bent. Iedereen doet dit, bewust of onbewust, in meer of mindere mate. Zie je mij? Hoor je mij? Kan ik op je rekenen? En zelfs: heb je mij nodig? Je wilt weten of de verbinding met je partner veilig is. Een voorbeeld om dit duidelijk te maken:

Je zit ergens mee, deelt het met je partner en die zegt vervolgens alleen maar: “Oké”. Je had meer reactie verwacht en je hechtingsangst “Ik ben niet belangrijk genoeg” wordt getriggerd. Je bent je hiervan misschien helemaal niet bewust! Je laat je partner weten dat de reactie teleurstellend is en je partner voelt zich tekortschieten en voelt als hechtingsangst: “Ik kan het nooit goed doen”. Je partner probeert nu jouw gevoel af te zwakken (om zichzelf beter te voelen) waarop jij meer verwijten gaat maken. Je wilt dat je partner je begrijpt! Je partner wil het dreigende conflict uit de weg hebben en blijft rationaliseren en afzwakken. Jij wordt verwijtender en bozer. Je partner trekt zich steeds meer terug. Tot jullie je beiden onbegrepen en alleen voelen. Dit patroon (dat ontzettend veel voorkomt) zorgt ervoor dat jullie beiden niet de erkenning en bevestiging van de ander krijgen, maar juist bevestigd worden in waar je bang voor bent. Hiermee raken jullie steeds meer van elkaar verwijderd.

Als jij de dynamiek van aanjagen en terugtrekken herkent, besef dan dat jullie beiden gedrag vertonen dat vanuit jullie hechtingsangst volledig NORMAAL is. Het is het patroon dat jullie in de greep heeft. Want jullie doen op je eigen manier je best voor de relatie. De een doet er alles aan om de verbinding te herstellen en de ander  doet er alles aan om het conflict niet te laten escaleren en zo de verbinding te beschermen. Jullie reageren op de manier die je in je vroege jeugd hebt aangeleerd.

In welke rol herken jij jezelf en/of je partner?
Herken jij jezelf of je partner in de rol van aanjager/eiser of terugtrekker/vermijder? Let wel: in iedere relatie kan deze rol anders zijn.

• Aanjager/eiser: ik wil verbinding! Als ik me niet door jou begrepen voel, ga ik aan je trekken, wil ik net zo lang praten tot je me begrijpt, raak ik gefrustreerd, eis ik contact, uit ik kritiek en ga ik je meer claimen.
• Terugtrekker/vermijder: als ik me niet door jou begrepen voel, ga ik direct in de verdediging en ga ik relativeren. Als het te spannend wordt, trek ik me terug omdat ik geen conflict wil. Ik wil vluchten en niet voelen dat ik het weer niet goed doe. Ik kan niet zo goed over mijn emoties praten, ik voel ze vaak niet eens. Hierdoor krijg ik stress en klap ik dicht.

In een relatie zien we vaak de dynamiek van aanjagen/eisen om verbinding te krijgen en terugtrekken/vermijden om het dreigende conflict te vermijden. Twee andere patronen die voorkomen zijn:

1. aanvallen-aanvallen: in dit patroon beschuldigen partners elkaar voortdurend, met boosheid en verwijten over en weer.
2. terugtrekken-terugtrekken: in dit patroon trekken beide partners zich emotioneel terug, vaak als gevolg van hopeloosheid en machteloosheid. Beide partners lijken emotioneel onbereikbaar, wat de afstand tussen hen vergroot.

Hechtingsbehoeften
Binnen EFT kijken we dus naar de diepere emoties, de hechtingsangsten en -behoeften in het hier en nu. Wanneer je angsten duidelijk worden EN DOORVOELD, leer je te verwoorden wat je werkelijk voelt en kun je dit uitspreken naar je partner. Je partner krijgt de kans zijn/haar eigen angsten uit te spreken en jullie gaan elkaar op een ander niveau horen. Als jullie je angsten hebben doorvoeld en uitgesproken, is er ruimte voor de hechtingsbehoeften. Bijvoorbeeld: dat ik oké ben voor jou, dat je van me houdt, dat ik mezelf mag zijn bij jou, dat ik goed genoeg voor je ben, dat je me erkent, dat je me begeert, dat we in verbinding zijn. Door dit proces ontstaat een sterkere emotionele band tussen jullie, versterk je de verbinding met je partner en creëer je een veilige basis voor een hechte, liefdevolle relatie. Je gaat ervaren dat je partner beschikbaar voor je is, reageert als je hem/haar nodig hebt en emotioneel betrokken is.

Kortom: je voelt je gezien en gehoord!

12-12-2024