Focus op emoties

Primaire emoties zijn verbonden aan een gebeurtenis of een wond. Bijvoorbeeld de blijdschap of ontroering die je voelt als je partner thuis komt met een bos bloemen. Of de afwijzing of machteloosheid die je voelde toen je vroeger werd gepest. Wanneer we vervelende primaire emoties niet willen voelen, kan dit ertoe leiden dat:

• Je alles op ratio gaat doen. Je sluit je hoofd af van je lichaam en zorgt ervoor dat emoties minder hard binnenkomen. Het vermogen om te voelen neemt af. Ook positieve emoties komen minder hard binnen. Je vlakt jezelf af en hebt vaak adrenaline, endorfine, alcohol of suiker nodig om je levendig te voelen. 
• Ze worden omgezet in secundaire emoties. Secundaire emoties dekken de primaire emoties af als die te groot en pijnlijk zijn. Het is bijvoorbeeld makkelijker om boos te zijn, dan de pijn van de afwijzing te voelen. 

Primaire emoties
Primaire emoties maken je van binnen schoon, ze helen je. Ze zijn kortdurend (meestal tussen de 10 seconden en 2 minuten). Wanneer iemand naar je uitvalt en je voelt je afgewezen en je kunt deze emotie toelaten, dan doet dit zeer. Vooral als je in het verleden veel pijn van afwijzing hebt gevoeld. Als je bij de pijn van de afwijzing kunt blijven en deze toestaat er te zijn, verdwijnt dit gevoel snel. Je drukt de emoties niet weg, maar doorvoelt ze echt waardoor ze beetje bij beetje ‘oplossen’. 

Secundaire emoties
Secundaire emoties verbloemen de echte emotie en ontstaan wanneer je de primaire emoties heel hard wegduwt, ontkent of rationaliseert. Voorbeelden van secundaire emoties zijn continue onzekerheid, verontwaardiging, klagen, slachtoffergedrag, depressieve gevoelens, verdriet en boosheid. Ze kunnen uren, dagen, weken, maanden en zelfs jaren aanhouden. Let op: sommige gevoelens kunnen zowel primair als secundair zijn. Het kan zijn dat je boos bent (primaire emotie) maar verdriet uit (secundaire emotie) of andersom. Bij jezelf is het soms erg moeilijk om het verschil te herkennen, terwijl je dit bij anderen vaak goed ziet. Je loopt leeg op iemand die in de secundaire emotie blijft hangen. Als iemand primaire emoties uit, kun je wel geraakt worden, maar na afloop niet leeggezogen.

Niet de reactie krijgen die je hoopt
Secundaire emoties verhullen wat je werkelijk voelt en sturen verwarrende signalen naar de buitenwereld over wat je nodig hebt. Stel je voor dat je je afgewezen voelt door je partner en je primaire emotie is verdriet. Misschien word je ook nog getriggerd in het verdriet van afwijzing door je ouders in je jeugd.  De pijn is te pijnlijk dus je onderdrukt het verdriet en zendt je secundaire emotie boosheid uit. Waar je keihard behoefte aan  steun en nabijheid hebt, creëert de ander afstand omdat deze alleen je woede signaleert.

Wanneer je geen zicht hebt op je secundaire gevoelens, zullen negatieve patronen zich blijven herhalen. Het is dus erg belangrijk om in te zoomen op de primaire en secundaire emoties. Ik help je hierbij!